Kore Yarımadası’nda Yeni Dönem: Güney Kore’den Diyalog ve Olası Özür Sinyali

3 Aralık 2025 tarihi, Kore Yarımadası’nda uzun süredir devam eden gerilimin seyrini değiştirebilecek önemli siyaset sinyallerine sahne oldu. Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, göreve gelmesinin birinci yılında düzenlediği basın toplantısında, Kuzey Kore ile ilişkileri onarma niyetini ve geçmişteki gerilimlere dair olası bir özür mesajını dile getirdi. Bu açıklamalar, bölgedeki istikrar arayışlarında yeni bir sayfa açma potansiyeli taşıyor.

Başkan Lee, selefi Yoon Suk-yeol döneminde tırmanan gerilimlere ilişkin çarpıcı ifadeler kullandı. Özellikle, Pyongyang üzerine insansız hava aracı (İHA) gönderme ve propaganda broşürleri bırakma iddiaları nedeniyle eski Devlet Başkanı Yoon ve iki üst düzey savunma yetkilisi hakkında hazırlanan iddianamenin gündeme gelmesiyle birlikte, Lee, “Özür dilememiz gerektiğini düşünüyorum fakat bunun beni ‘Kuzey Kore yanlısı’ göstermek için kullanılmasından ya da siyasi kutuplaşmayı tırmandırmasından endişe ediyorum” dedi. Bu sözler, Güney Kore iç politikasındaki hassasiyetleri de gözler önüne serdi.

Geçmiş Gerilimler ve Atılan Adımlar

Ekim 2024’te Kuzey Kore, Güney Kore’nin üç kez propaganda broşürleri bırakan İHA’lar uçurduğunu iddia etmişti. Seul bu iddiaları teyit etmese de, savcılar eski Başkan Yoon’u sıkıyönetim ilanını haklı çıkarmak amacıyla savaş riski yaratmakla suçlamıştı. Bu durum, iki Kore arasındaki hassas diplomatik dengeyi bir kez daha bozmuştu. Benzer şekilde, küresel ölçekte de diplomasi ve gerilim konuları sıklıkla gündemde yer alıyor.

Lee Jae-myung’un göreve gelmesiyle birlikte, Seul yönetimi gerilimi azaltmak için somut adımlar atmaya başladı. Haziran ayında sınırdaki propaganda hoparlörleri kaldırıldı ve kısa süre sonra Kuzey Kore de benzer bir yanıt verdi. Salı günü Güney Kore parlamentosu, aktivistlerin Kuzey Kore’ye broşür göndermek için kullandığı insansız balonların uçuşa yasak bölgelerden havalanmasını engelleyen bir yasayı da kabul etti. Bu, 2018’deki düşmanca eylemleri durdurma anlaşmasına geri dönüş sinyali olarak yorumlandı. Ancak, Pyongyang yönetimi sınır boyunca yerleştirilen “propaganda yayını yapan hoparlörlerini” kaldırma niyeti olmadığını ifade ederek ilişkileri düzeltme konusunda olumsuz tavrını sürdürdü.

Nükleer Politika ve Güney Kore’nin Askeri Gücü

Nükleer caydırıcılık politikaları hakkında sorulan Lee, Güney Kore’nin “nükleer silah edinme niyeti olmadığını” net bir şekilde ifade etti. Uranyum zenginleştirme, kullanılmış yakıtın yeniden işlenmesi ya da nükleer güçle çalışan denizaltı üretmenin nükleer silah geliştirme anlamına gelmediğini vurguladı. Bu açıklama, bölgedeki nükleer silahsızlanma çabaları açısından kritik öneme sahip. Güney Kore’nin savunma bütçesinin Kuzey Kore’nin yıllık gayri safi yurt içi hasılasını (GSYH) aştığını ve Güney Kore ordusunun dünyanın en güçlü ilk beş ordusu arasında olduğunu belirtmesi, ülkenin güvenlik kapasitesine olan inancını gösteriyor.

Tutuklu Vatandaşlar ve İnsani Çabalar

Kuzey Kore’de tutuklu bulunan Güney Kore vatandaşları konusu da Lee’nin gündemindeydi. Lee, bu konudan habersiz olduğunu belirtirken, Güney Kore Birleşme Bakanlığı, “casusluk” gibi çeşitli suçlamalarla Kuzey’de tutuklu bulunan 6 vatandaşının serbest bırakılması için Pyongyang ile görüşmeleri yeniden başlatmaya hazırlandıklarını bildirdi. Bakanlık, misyonerlerin “derhal ve koşulsuz” serbest bırakılması çağrısını yineledi. Ancak, Kuzey Koreli savaş esirlerinin iadesinin “insani gerekçelerle” değerlendirildiği, fakat bu konunun tutuklu vatandaşların serbest bırakılma çabalarıyla ilişkilendirilmediği, yani “takas” seçeneğinin düşünülmediği de aktarıldı.

İşte Kuzey Kore’de tutuklu bulunan bazı Güney Kore vatandaşları:

1950-53 Kore Savaşı’ndan sonra Kuzey Kore tarafından kaçırılan tahmini 3 bin 835 kişi arasındaki 516 Güney Korelinin henüz evlerine dönmediği, en az 60 bin savaş esirinin de Kuzey Kore’de alıkonulduğu veya kaybolduğu tahmin ediliyor.

Lee’den Trump’a Övgü ve Diplomatik Umutlar

Devlet Başkanı Lee Jae-myung, basın toplantısında ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı son görüşmelerin kendisi için “ilginç ve eğlenceli” olduğunu belirterek, Trump’ın Kuzey Kore’yi diyaloğa geri döndürebileceği umudunu koruduğunu ifade etti. Lee, Trump’ı “gerçekçi, pragmatist ve anlaşma ustası bir lider; muhataplarına saygı duyan biri” olarak tanımladı. Göreve geldikten sonra Trump ile iki zirve gerçekleştiren Lee, aylarca süren müzakerelerin ardından 350 milyar dolarlık ABD yatırım paketini içeren bir ticaret anlaşmasını da sonuçlandırmıştı. Seul’ün en önemli müttefikiyle olan ilişkiyi yönetmek için yoğun bir yakınlaşma politikası izlemesi, Kore Yarımadası’ndaki dengelerin değişebileceğine işaret ediyor.

Özet: Güney Kore’nin Kuzey Kore Politikası Hakkında Bilmeniz Gerekenler

• Başkan Lee’den Özür Sinyali: Güney Kore lideri, eski başkan Yoon dönemindeki propaganda broşürü ve İHA gönderimi iddiaları nedeniyle özür dilenmesi gerektiğini belirtti.
• Gerilimi Azaltma Adımları: Sınırdaki propaganda hoparlörleri kaldırıldı, insansız balon uçuşları yasaklandı.
• Nükleer Silahlanma Yok: Güney Kore’nin nükleer silah edinme niyeti olmadığı ve savunma bütçesinin gücü vurgulandı.
• Tutuklu Vatandaşlar İçin Diyalog: Kuzey Kore’de tutuklu 6 Güney Kore vatandaşının serbest bırakılması için görüşmeler yeniden başlayacak. Takas seçeneği düşünülmüyor.
• Trump ile Yakın İlişki: Lee, ABD Başkanı Trump’ı “anlaşma ustası” olarak tanımlayarak Kuzey Kore diyaloğunda umut ışığı görüyor.