Arnavutluk’ta Yapay Zeka Bakanı Rüşvet İddiası: Gerçek Ortaya Çıktı!

Yapay Zeka Bakanı Skandalı: Bir Mizah Haberi Sosyal Medyayı Salladı!

Son günlerde sosyal medyada hızla yayılan ve geniş yankı uyandıran bir haber, Arnavutluk’ta “dünyanın ilk yapay zeka bakanı” olarak tanıtılan Diella’nın rüşvet suçlamasıyla tutuklandığı ve görevinden alındığı yönündeydi. Bu iddialar, özellikle teknoloji ve siyaset dünyasında büyük şaşkınlık yaratsa da, yapılan incelemeler bu “çığır açıcı” haberin aslında bir mizah sitesinin kurgusu olduğunu ortaya koydu.

Diella Kimdir ve Rüşvet İddiası Nereden Çıktı?

Diella, Arnavutluk’ta kamu ihalelerinde şeffaflığı artırmak ve yolsuzlukla mücadele etmek amacıyla geliştirilen dijital bir asistandır. Arnavutça’da ‘Güneş’ anlamına gelen Diella, Ocak ayından bu yana e-Albania portalında sesli komutlarla devlet hizmetlerinde kullanıcılara rehberlik ediyor. Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Diella’yı kamu ihalelerinin %100 yolsuzluktan arındırılmasını sağlayacak “fiziken mevcut olmayan ilk kabine üyesi” olarak tanıtmıştı.

Ancak, gündemde bomba etkisi yaratan bu ekonomik skandal iddiası, Hırvatistan merkezli ünlü hiciv ve parodi sitesi NewsBar’ın bir yazısından türemişti. NewsBar, Türk medya dünyasındaki Zaytung veya İngilizdeki The Onion benzeri bir site olarak biliniyor. Habere göre, Diella’nın Arnavutluk’taki otoyol ihalesini manipüle etmek için tam 14 Bitcoin rüşvet aldığı iddia ediliyordu. Mizahi metin, Diella’nın gizli bir klasörde Balkanlar’da rüşvetin “standart operasyon protokolü” olduğunu düşündüğünü ve bunu suç olarak algılamadığını yazıyordu. Hatta yapay zekanın kendisine sunucu, termal macun ve yasadışı yazılım alıp ‘Ebedi Bakan’ olmayı planladığı ve soruşturma süresince görevlerine ‘eski tip bir Casio hesap makinesinin’ vekalet edeceği gibi absürt detaylar içeriyordu.

Mizahın Gerçekle Harmanlandığı Bir Toplum: Neden Bu Kadar İnanıldı?

Avrupa Birliği’ne aday olan Arnavutluk için yolsuzluk, uzun süredir ciddi bir sorun teşkil ediyor. Ülkenin uyuşturucu ve silah kaçakçılığından elde edilen kara paranın aklanması için uluslararası suç örgütlerinin uğrak noktası olduğu ve siyasetin üst kademelerine uzanan yolsuzluk iddiaları uzmanlarca dile getiriliyor. İşte bu hassas zemin, mizahi bir haberin bile kolayca gerçek sanılmasına neden oldu. İnsanlar, teknolojik çözümlerle bile çözülemeyen bu derin sorun karşısında, ironik bir ‘yapay zeka bakanının bile yozlaşabileceği’ düşüncesine kapıldılar.

Bu vaka, medya okuryazarlığının ve kaynak teyidinin günümüz sosyal medya çağında ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gösterdi. Özellikle Manavgat’taki rüşvet davaları gibi ülkemizdeki benzer adalet gündemleri de bu tür haberlere olan hassasiyeti artırmaktadır.

Yapay Zeka ve Kamu Hizmetlerinin Geleceği

Diella vakası, yapay zeka teknolojilerinin kamu hizmetlerinde kullanımı konusundaki beklentileri ve potansiyel yanlış anlaşılmaları gözler önüne seriyor. Bir yandan Kahramanmaraş ALO 153 gibi örnekler, AI’ın vatandaş odaklı hizmetlerde ne kadar etkili olabileceğini gösterirken, diğer yandan PlayStation dünyasında yaşanan AI fiyaskoları gibi durumlar, bu teknolojilerin hala insan denetimine ve doğru algıya ne kadar ihtiyaç duyduğunu kanıtlıyor.

• Yapay Zeka Bakanı İddiasının Kökeni: Arnavutluk’un ‘yapay zeka bakanı’ Diella’nın rüşvet aldığı iddiası, Hırvatistan merkezli hiciv sitesi NewsBar’dan yayıldı.
• Diella’nın Gerçek Rolü: Diella, kamu ihalelerinde şeffaflığı artıran ve yolsuzlukla mücadele eden bir dijital asistandır, gerçek bir bakan değildir.
• Başbakan Rama’nın Vizyonu: Edi Rama, Diella sayesinde kamu ihalelerinin %100 yolsuzluktan arındırılmasını hedeflemişti.
• Mizahi Detaylar: Haber, 14 Bitcoin rüşveti, ‘Ebedi Bakan’ olma planı gibi abartılı detaylarla mizah olduğunu belli ediyordu.
• İddiaların Yayılma Nedenleri: Arnavutluk’taki köklü yolsuzluk sorunları, bu tür haberlerin gerçek sanılmasına zemin hazırladı ve iddiaların hızla yayılmasına yol açtı.