Veli Göçer Vefat Etti: 1999 Depremi’nin Sembol İsmi

1999 Depremi’nin Sembol İsmi Veli Göçer Hayatını Kaybetti

17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin ardından, imza attığı binaların yıkılmasıyla kamuoyunda geniş yankı uyandıran ve yargı süreçlerinde tek mahkum edilen müteahhit olarak bilinen Veli Göçer, 76 yaşında hayatını kaybetti. Göçer’in ölüm haberi, üzerinden çeyrek asır geçen büyük felaketin ve sonrasındaki adalet arayışlarının hafızalardaki yerini tazeledi.

Resmi rakamlara göre 18 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği 1999 depremi, Türkiye’nin en büyük doğal afetlerinden biriydi. Deprem sonrası çöken binaların müteahhitlerine karşı yaklaşık 2 bin 100 dava açılmış, ancak bu davaların büyük çoğunluğu kamuoyunda ‘Rahşan Affı’ olarak bilinen ‘şartlı salıverme’ uygulaması ve zamanaşımı nedeniyle sonuçsuz kalmıştı. Sadece Veli Göçer ve ortağı İsmet Kösebalaban, ‘tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu birden fazla kişinin ölümüne sebebiyet vermek’ suçundan 18 yıl dokuzar ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

Yargı Süreci ve Göçer’in Cezası

Veli Göçer, Yargıtay tarafından onanan cezasının ardından 21 Ekim 2004 tarihinde cezaevine girmiş ve yaklaşık 7,5 yıl süren hapis cezasının ardından Ağustos 2011’de tahliye olmuştu. Ortağı İsmet Kösebalaban ise, ağır hastalıkları nedeniyle dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den af talebinde bulunmuş ancak bu talebi kabul edilmeyince cezaevinde yaşamını yitirmişti. Bu durum, o dönemde yargıdaki süreçlerin ne denli tartışmalı olduğunu gözler önüne sermişti. Göçer’in Yalova’nın Çınarcık ilçesinde inşa ettiği 400 konutlu sitede yaklaşık 200 kişi hayatını kaybetmiş, “malzemeden çalma” ve “deniz kumu kullanma” gibi yapım kusurları sıkça gündeme gelmişti.

Veli Göçer, tahliyesinin ardından çeşitli açıklamalarda bulunarak kendisinin “günah keçisi” ilan edildiğini ve yargılama sürecinde haksızlığa uğradığını savunmuştu. Bir gazeteciyle yaptığı röportajda, “90 aydır niye cezaevinde olduğumu bilmiyorum. İnşaatlar tamamlanıp teslim edildikten sonra ortağı olduğum binaları, sanki ben kendi elimle yapmışım gibi hüküm giydim. Oysa elimde bir Yargıtay kararı var. İnşaatlar tamamlandıktan sonra ortak olmuş bir müteahhit için beraat kararı veriyor, ‘Sorumluluğu yoktur’ diyor. Aynı Yargıtay benim için neden çelişkili bir onama kararı verdi?” ifadelerini kullanarak kendi durumunun diğer davalardan farklı olduğunu belirtmişti. Ona göre, depremzedelerin acıları üzerine kimse kendisini dinlemek istememişti.

Veli Göçer’in vefatı, soruşturma, hukuk ve gündem gibi birçok başlığı yeniden hatırlattı. İşte Veli Göçer’in hikayesinin ve 1999 depremi davalarının bazı önemli detayları:

1. Veli Göçer, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrası yargılanıp mahkum olan tek müteahhit oldu.
2. “Tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu birden fazla kişinin ölümüne sebebiyet vermek” suçundan 18 yıl 9 ay hapis cezası aldı.
3. Ortağı İsmet Kösebalaban cezaevinde yaşamını yitirirken, Veli Göçer 7.5 yıl hapis yattıktan sonra tahliye oldu.
4. Deprem sonrası açılan 2100 davadan 1800’ü Rahşan Affı ile, geriye kalan 300 davanın çoğu ise ertelenme veya zamanaşımı ile sonuçlandı.
5. Göçer, kendisinin “günah keçisi” ilan edildiğini ve yargı sürecinde çelişkili kararlarla haksızlığa uğradığını iddia etti.

Deprem Davalarının Hukuki Sonuçları (1999 Marmara Depremi Sonrası)

Veli Göçer’in hayatını kaybetmesi, hukuk mücadelesinin ve toplumsal hafızanın önemini bir kez daha ortaya koydu. Uzun yıllar süren yargılamalar, af yasaları ve zamanaşımı tartışmalarıyla dolu süreç, Türkiye’nin deprem gerçeğiyle yüzleşmesinde önemli bir dönüm noktası oldu. Göçer, 2018 yılında yeniden müteahhitlik sektörüne dönmüş, ancak 1999 depremiyle adı bir kez daha anılmaya devam etmişti. Onun hikayesi, sadece bir müteahhidin değil, bir toplumun yaşadığı acıların ve hesaplaşmaların da bir özeti niteliğindeydi.