Polonya’da yıllardır süregelen kayıt dışı su kuyusu sorununa köklü bir çözüm getirilmesi hedefleniyor. Sejmin gündemine gelen yeni yasa tasarısı, on binlerce zloty’ye varan ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalan kuyu sahiplerine bir af (abolicja) fırsatı sunarak, ülkenin su kaynakları yönetiminde yeni bir dönem başlatmayı amaçlıyor. Bu kritik düzenleme, hem vatandaşların hukuki yükünü hafifletmeyi hem de ulusal su yönetimi verilerini iyileştirmeyi hedefliyor.
Polonya’da Yeraltı Suları Krizi: Kayıt Dışı Kuyular ve Ağır Cezalar
Polonya’da pek çok ev ve çiftlik, genellikle onlarca yıl önce kazılmış, ancak güncel yasalara göre herhangi bir izin belgesi bulunmayan su kuyularını kullanıyor. Bu kayıt dışı durum, yasal denetim eksikliği nedeniyle büyük bir sorun teşkil ediyor. Mevcut durumda, yasal izni olmayan su kuyusu sahipleri için ciddi para cezaları uygulanabiliyor. Örneğin, Tarım Bakan Yardımcısı Małgorzata Gromadzka’nın aktardığı üzere, bir çiftçi su izni olmadığı için 60 bin zloty gibi yüksek bir meblağda ceza ödemek zorunda kalmış. Ülke genelinde benzer durumdaki hanelerin sayısının ise çok daha fazla olduğu belirtiliyor. Bu durum, hem hukuki belirsizlik yaratıyor hem de vatandaşların üzerinde büyük bir finansal baskı oluşturuyor.
Su Yasası’nda Tarihi Değişiklik Teklifi: Abolicja Yolda
Polonya parlamentosunun alt kanadı olan Sejmin Deniz Ekonomisi ve İç Su Yolları Komisyonu’nda 3 Aralık 2025 tarihinde yapılan ilk okumada, Su Yasası’nda (Prawo wodnego) önemli bir değişiklik projesi ele alındı. Muhalefet partisi Sivil Koalisyon (KO) tarafından sunulan bu tasarı, özellikle eski ve belgesiz su kuyularının yasallaştırılmasına imkan tanıyor. Tasarının en dikkat çekici maddesi ise, gönüllü bildirimde bulunan kuyu sahiplerine yönelik bir adalet hamlesi olarak abolicya (af) fırsatı sunmasıdır.
Projeye göre, sahiplerinin 30 Eylül 2027 tarihine kadar kayıt dışı kuyularını bildirmesi halinde, cezaların ve idari ücretlerin bir kısmından muaf tutulmaları öngörülüyor. Ancak bu muafiyetin temel şartı, kuyu konumunun ve zemin koşullarının Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (Polonya Devlet Su İşletmesi) temsilcileri tarafından olumlu değerlendirilmesi. Bu yasa tasarısı, binlerce eski su kuyusunun legal statüye kavuşmasını sağlayarak hem vatandaşların üzerindeki yükü hafifletecek hem de yeni vergi düzenlemesi gibi genel hukuksal çerçevelerdeki yeniliklere benzer bir etki yaratacak.
Amaç: Ulusal Su Kaynaklarının Yönetimi ve Güvenliği
Proje sahipleri, bu abolicya uygulamasının devletin şu anda hiçbir bilgisi olmayan binlerce su kuyusunu kayıt altına almasını teşvik edeceğini vurguluyor. Yasal statüsü olmayan bu kuyuların ne kadar derin olduğu, hangi kalitede su çektiği ve bölgenin su kaynakları üzerindeki etkileri bilinmiyor. Yetkililer, bu verilerin toplanmasının, özellikle kuraklık dönemlerinde ülkenin su kaynaklarını daha gerçekçi bir şekilde değerlendirmesine ve daha iyi yönetmesine olanak tanıyacağını belirtiyor. Ayrıca, Mardin İçme Suyu Projesi gibi su altyapı projeleri de su yönetiminin önemini gözler önüne sermektedir. Yasa, mevcut yasal düzenlemelerden önce kurulmuş eski su alım sistemlerini kullanan çiftliklerin hukuki durumunu da düzenlemeyi hedefliyor.
Yasa Tasarısının Geleceği ve Beklentiler
Komisyon toplantısında Altyapı Bakan Yardımcısı Przemysław Koperski, abolicyanın başlangıç tarihinin netleştirilmesi ve süresinin kısaltılması gerektiğini belirtti. Komisyon, tasarının ilk okumasını tamamlamış olsa da, henüz detaylı çalışmalara geçmedi. Sejm, hükümetin resmi görüşünü bekliyor ve tasarı sahiplerinden gerekli düzeltmeleri yapmaları çağrısında bulundu. Bu gelişmeler ışığında Polonya’daki su kuyusu sahiplerinin ve tarım sektörünün ekonomik ve hukuki geleceği yakından takip ediliyor. Bu, hem siyaset hem de gündem açısından önemli bir tartışma konusu olmaya devam edecek.
Ana Hatlarıyla Polonya Su Kuyusu Abolicjası
- Kapsam: Onlarca yıl önce kazılmış, ruhsatsız veya belgesiz özel su kuyularını kapsıyor.
- Mevcut Durum: Ruhsatsız kuyulara on binlerce zloty’ye varan ağır cezalar kesiliyor.
- Yasa Tasarısı: Polonya Su Yasası’nda değişiklik önerisi 3 Aralık 2025‘te ilk okumayı geçti.
- Abolicya Fırsatı: Gönüllü bildirimde bulunanlar, yerel su idaresinin onayıyla cezalardan ve idari ücretlerden kısmen muaf tutulacak.
- Bildirim Süresi: Tasarıya göre son başvuru tarihi 30 Eylül 2027.
- Amaç: Ulusal su kaynakları envanterini çıkarmak, kuraklıkla mücadele etmek ve su kullanımını denetim altına almak.
- Gelecek: Hükümetin görüşü ve tasarıdaki düzeltmeler bekleniyor.
Bir yanıt yazın