TÜBİTAK Destekli Dönüşüm: Atık Kağıttan Bilim Okullarına

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), ülkenin dört bir yanında bilimi, teknolojiyi ve sürdürülebilirliği desteklemeye devam ediyor. Son dönemde hem atık kağıtların ekonomiye kazandırılmasına yönelik yenilikçi projeleri hem de bilimsel eğitim faaliyetlerine sağladığı cömert desteklerle adından söz ettiriyor. Bu haberimizde, ilham veren ‘Medeniyet Hamuru’ hikayesinden Alanya’daki 425 bin TL’lik bilimsel eğitim fırsatına kadar, TÜBİTAK’ın farklı alanlardaki katkılarını ele alacağız.

Nebahat Kavak’ın “Medeniyet Hamuru” Hikayesi: Atık Kağıtlardan Yeni Bir Dünya

Yalova Lisesinde tarih öğretmenliği yaparken öğrencileriyle birlikte TÜBİTAK’ın Liseler Arası Bilgi Yarışması’na katılan Nebahat Kavak, bu yolculuk sırasında İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi’nden derinden etkilendi. Kağıdın tarihi serüvenine merak salmasıyla başlayan bu süreç, zamanla “Medeniyet Hamuru” markasıyla bambaşka bir boyuta ulaştı.

Kavak, öğretmenlik yaptığı dönemde okul çıkışlarında öğrencileriyle kağıt yapımını öğrenerek işe koyuldu. “Mevlana Kağıdı” adını verdikleri özel bir karışım kağıtla TÜBİTAK yarışmasında önce bölge, ardından Türkiye derecesi elde etti. Bu başarı, atık kağıtlarla olan hikayesinin başlangıcı oldu. Türkiye’de kağıt üretiminde usta-çırak ilişkisi olmamasından dolayı başlangıçta pürüzlü yüzeylere sahip kağıtlar üretse de, eğitimler ve deneme yanılma yöntemleriyle kendini geliştirmeyi başardı.

İstanbul’a tayini çıktıktan sonra 4007 TÜBİTAK Bilim Fuarı kapsamında tohumlu kağıtlar üzerine çalışmaya başladı. Japonların yeşeren kağıtlarından esinlenerek ata tohumlarıyla yaptığı çalışmalar bir mansiyon ödülü getirdi. Emekli olduktan sonra kendi şirketini kuran Kavak, Üsküdar’da açtığı atölyesinde atık kağıtları değerlendirerek hem geri dönüşüm kağıt hem de lifli kağıt üretiyor. Gazete Vatan’da yer alan habere göre, bu yenilikçi yaklaşımıyla “1 kağıtla 4 iş yeri açtı” denilerek girişimciliği de öne çıkarıldı.

Çevreye ve Ekonomiye Katkı: Atıklardan Elmas Üretimi

Nebahat Kavak’ın projesi, atık kağıtları “elmas” denilen birinci sınıf malzemelere dönüştürerek çevre ve toplum için büyük bir önem taşıyor. Bir ton kağıdı geri dönüştürmenin 17 ağacı kurtardığını ve yüzde 90 daha az su ile enerji kullandığını vurgulayan Kavak, atıkların doğru ayrıştırılmasının kritik rolüne dikkat çekiyor. El yapımı yöntemlerle yumurta kolileri gibi en son aşama atıklardan dahi defter kağıtları, davetiyeler, ayraçlar gibi birinci sınıf ürünler elde edilebiliyor.

Kavak’ın hedefleri arasında okullarda atık kağıt üretim atölyeleri kurarak geri dönüşüm bilincini artırmak yer alıyor. Ayrıca İstanbul Teknik Üniversitesi işbirliğiyle bamyadan lifli kağıt üretimi gibi projelerle atıl tarımsal malzemeleri de ekonomiye kazandırmak için çalışmalar yürütüyor.

Alanya’ya 425 Bin TL’lik TÜBİTAK Bilim Desteği: 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Programı

TÜBİTAK, bilimsel bilincin ve doğa eğitiminin yaygınlaşması için önemli bir adım daha atarak “4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme Programı”nı duyurdu. Bu program kapsamında Alanya’daki kurum ve kuruluşlara 425 bin TL’ye kadar finansman desteği sağlanacak. Ekonomik koşulların zorlaştığı bu dönemde özellikle esnaf, eğitimciler, belediyeler ve sivil toplum kuruluşları için büyük önem taşıyan bu destek, bölgede bilimsel faaliyetleri artırmayı hedefliyor.

Program, doğa temalı eğitim çalışmaları, bilim kampları, çevre projeleri, gözlem etkinlikleri ve interaktif atölyeler gibi geniş bir yelpazede proje hazırlanmasına imkan tanıyor. Yalnızca çocukları değil; öğretmenleri, akademisyenleri, araştırmacıları, esnaf temsilcilerini, yerel yöneticileri ve toplumun farklı kesimlerinden bireyleri kapsayan bu destek, Alanya’da bilime erişimi artıracak önemli bir fırsat sunuyor.

Kimler Başvurabilir ve Son Başvuru Tarihi Ne Zaman?

TÜBİTAK tarafından yapılan açıklamaya göre, 425 bin TL’lik destekten faydalanmak isteyenlerin 8 Aralık 2025 tarihine kadar başvurularını tamamlaması gerekiyor. Başvurular tamamen elektronik ortamda alınacak. İşte başvuru yapabilecek kurum ve gruplar:

Başvuru dosyasının detaylı bir bütçe planı, faaliyet takvimi ve eğitim içerikleri ile hazırlanması zorunlu tutuluyor. TÜBİTAK, yenilikçi ve topluma etki potansiyeli yüksek projelere öncelik vereceğini belirtiyor. Yapay zeka ve diğer modern teknolojilerin de eğitim süreçlerine entegrasyonu, gelecekteki desteklerde daha fazla önem kazanabilir.

Türkiye’nin Bilim ve Sürdürülebilirlik Vizyonu

TÜBİTAK’ın bu tür program ve destekleri, Türkiye’nin bilimsel gelişimine, inovasyona ve sürdürülebilir bir geleceğe yönelik taahhüdünü gösteriyor. Hem bireysel girişimcilerin önünü açarak ilham veren hikayeler yaratılmasına olanak tanıması hem de geniş kitlelere bilimi sevdirecek eğitim programlarına finansman sağlaması, ülkenin genel refahına ve entelektüel sermayesine önemli katkılar sunuyor. Bu adımlar, daha bilinçli, üretken ve çevreye duyarlı bir toplum inşa etme yolunda atılan güçlü adımlar olarak öne çıkıyor.