Çin’den Gine Bissau’ya Kritik Destek: Kriz Gölgesinde İşbirliği

Batı Afrika ülkesi Gine Bissau, son günlerde siyasi çalkantılarla gündeme gelirken, ülkenin yakın zamanda Çin Halk Cumhuriyeti’nden aldığı kritik yardımlar dikkat çekiyor. Devlet Başkanı Umaro Sissoco Embalo, askeri darbe iddiaları ve alıkonulduğu haberlerinin öncesinde veya sırasında, Çin’in ülkesine sağladığı havaalanı güvenlik ekipmanları için derin şükranlarını sunmuştu.

Embalo’dan Çin’e Teşekkür: Modern Havaalanı Güvenliği

24 Kasım 2025 tarihli Le Quotidien du Peuple (Xinhua) haberine göre, Başkan Embalo, başkent Bissau’da düzenlenen törende Çin tarafından bağışlanan havaalanı güvenlik kontrol ekipmanlarının teslim törenine katıldı. Törende Başbakan Braima Camara, Ulaştırma Bakanı Marciano Silva Barbeiro ve Çin’in Gine Bissau Büyükelçisi Yang Renhuo da hazır bulundu. Embalo ve Büyükelçi Yang Renhuo’nun ekipmanları ortaklaşa açmasının ardından, Yang ve Barbeiro devir teslim sertifikasını imzaladı.

Başkan Embalo konuşmasında, bu bağışın Bissau Havaalanı hizmetlerinin modernizasyonunu önemli ölçüde artıracağını ve iki ülke arasındaki derin dostluğun bir göstergesi olduğunu vurguladı. Ekipmanların ülkenin hava güvenliğinin güçlendirilmesinde önemli bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi. Çin’in Gine Bissau Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamaya göre, çok fonksiyonlu güvenlik kontrol sistemi, akıllı görüntüleme, yapay zeka ve veri analizi yeteneklerini bir araya getiriyor. Geleneksel ekipmanlara kıyasla daha yüksek verimlilik ve tehlikeli/yasaklı nesnelerin daha doğru otomatik tespiti sunuyor. Bu ekipmanların hizmete girmesiyle, Osvaldo Vieira Uluslararası Havaalanı’nın dijital ve akıllı yönetim seviyesinin iyileşmesine katkı sağlaması bekleniyor.

Bu olumlu işbirliği haberleri, Gine Bissau’da meydana geldiği iddia edilen askeri darbe ve Devlet Başkanı Embalo’nun alıkonulduğu yönündeki haberlerin gölgesinde farklı bir boyut kazanıyor. Yaşanan siyasi istikrarsızlık, Çin’in Afrika’daki diplomatik ve ekonomik varlığının ne denli önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.

Çin’in Afrika’daki Kapsamlı Etkisi: Gine’deki Konfüçyüs Enstitüsü

Çin’in Batı Afrika’daki etkisi sadece güvenlik yardımlarıyla sınırlı kalmıyor. Gine Cumhuriyeti ile olan köklü diplomatik ilişkiler, kültürel ve eğitim alanında da güçlü bir işbirliğini beraberinde getiriyor. Gine, Sahra Altı Afrika’da 4 Ekim 1959’da Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişki kuran ilk ülke olma özelliğini taşıyor.

Mediaguinee.com’un haberlerine göre, 2017 yılında Konakri Gamal Abdel Nasser Üniversitesi bünyesinde kurulan Konfüçyüs Enstitüsü, Çin dilini ve kültürünü tanıtma, eğitim ve kültürel alışverişleri güçlendirme konusunda aktif rol oynuyor. Enstitü’nün Gine Ortak Direktörü Mohamed Ben Cheick Diallo, kurumun misyonunu ve hedeflerini detaylandırdı. Enstitü, Çince öğretimi, öğretmen eğitimi, dil sınavları ve kültürel etkinlikler sunuyor.

Yedi yıllık varlığı boyunca Enstitü’de 2.768 öğrenci eğitim almış, 2025 yılı itibarıyla 250’den fazla öğrenci derslere devam ediyor. Özellikle Gine’de Çin şirketlerinin (madencilik, inşaat, sanayi üretimi) önemli varlığı göz önüne alındığında, Çince dil yeterliliği genç Guinealılar için iş piyasasında önemli bir rekabet avantajı sağlıyor. Enstitü, bugüne kadar 41 öğrenciye çeşitli burslar sağlamış, bunlardan üçü yüksek lisans düzeyinde eğitim görmüştür. Bu durum, Çin-Gine işbirliğinin gençlerin geleceği için sunduğu fırsatları gözler önüne seriyor.

Afrika’da Çin Modeli: Kalkınma ve Kültürel Bağlar

Gine Bissau’ya sağlanan havaalanı güvenlik desteği ve Gine’deki Konfüçyüs Enstitüsü gibi girişimler, Çin’in Afrika kıtasındaki kapsamlı ve çok yönlü etkisinin sadece iki örneği. Pekin, altyapı projelerinden teknoloji transferine, eğitimden kültürel alışverişe kadar geniş bir yelpazede işbirliği modelleri sunarak Afrika ülkeleriyle bağlarını derinleştirmeye devam ediyor. Bu işbirliği, hem ekonomik kalkınmaya destek oluyor hem de Çin’in bölgesel ve küresel etkisini artırıyor. Ancak Gine Bissau’daki son gelişmeler, bu işbirliği modelinin siyasi istikrarsızlık ortamlarında nasıl bir sınavdan geçeceğini de göstermesi açısından kritik önem taşıyor.